Hopp til hovedinnhold

Seksuelle smertetilstander hos kvinner

Sist revidert:
Sist revidert av:


Definisjon:
Dyspareuni er smerte ved forsøk på, eller oppnådd, penetrasjon og/eller penilt-vaginalt samleie. Årsaker kan være infeksjon, vaginal atrofi, endometriose m.m. Vaginisme er vansker med vaginal penetrasjon, tross kvinnens uttrykte ønske om sex. Det er en betinget psykisk respons der pasienten assosierer seksuell aktivitet med smerte og frykt
Forekomst:
Er ganske vanlige problemer
Symptomer:
Vulvasmerter, vaginale smerter, dype støtsmerter
Funn:
Gynekologisk undersøkelse kan avdekke lokal patologi
Diagnostikk:
Ingen tilleggsundersøkelser er vanligvis påkrevd
Behandling:
Kan være informasjon, psykoterapi, ev. medikamenter
  1. Faubion SS, Rullo JE. Sexual Dysfunction in Women: A Practical Approach. Am Fam Physician. 2015 Aug 15;92(4):281-8. Erratum in: Am Fam Physician. 2016 Aug 1;94(3):189. PMID: 26280233. PubMed  
  2. Basson R, Althof S, Davis S, et al. Summary of the recommendations on sexual dysfunctions in women. J Sex Med 2004; 1: 24-34. PubMed  
  3. Vasconcelos P, Oliveira C, Nobre P. Self-Compassion, Emotion Regulation, and Female Sexual Pain: A Comparative Exploratory Analysis. J Sex Med. 2020 Feb;17(2):289-299. Epub 2019 Dec 24. PMID: 31879219. PubMed  
  4. Simons JS, Carey MP. Prevalence of sexual dysfunctions: results from a decade of research. Arch Sex Behav 2001; 30: 177-219. PubMed  
  5. Fugl-Meyer KS, Bohm-Starke N, Damsted Petersen C, et al. Standard operating procedures for female genital sexual pain. J Sex Med. 2013;10(1):83-93. PubMed  
  6. Lonneé-Hoffmann R, Johansen N, Gjessing R. Seksuelle dysfunksjoner. Norsk gynekologisk forening Veileder i gynekologi (2021). ePub. ISBN 978-82-692382-1-1. Siden besøkt 03.02.2021. www.legeforeningen.no  
  7. Clayton AH. Sexual function and dysfunction in women. Psychiatr Clin North Am 2003; 26: 673-82. PubMed  
  8. Potter JE. A 60-year-old woman with sexual difficulties. JAMA 2007; 297: 620-33. Journal of the American Medical Association  
  9. Feldman J, Striepe M. Women's sexual health. Clin Fam Pract 2004; 6: 839-61. PubMed  
  10. Weijmar Schultz W, Basson R, Binik Y, et al. Women's sexual pain and its management. J Sex Med 2005; 2: 301-16. PubMed  
  11. Rosenbaum TY. Physiotherapy treatment of sexual pain disorders. J Sex Marital Ther 2005; 31: 329-40. PubMed  
  12. Crowley T, Richardson D, Goldmeier D. Recommendations for the management of vaginismus: BASHH Special Interest Group for Sexual Dysfunction. Int J STD AIDS 2006; 17: 14-8. PubMed  
  13. Braunstein GD, Sundwall DA, Katz M, et al. Safety and efficacy of a testosterone patch for the treatment of hypoactive sexual desire disorder in surgically menopausal women: a randomized, placebo-controlled trial. Arch Intern Med 2005; 165: 1582-9. PubMed  
  14. Ter Kuile MM, Weijenborg PTM. A cognitive-behavioral group program for women with vulvar vestibulitis syndrome (VVS): factors associated with treatment success. J Sex Marital Ther 2006; 32: 199-213. PubMed  
  15. Melnik T, Hawton K, McGuire H. Interventions for vaginismus. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 12. Art. No.: CD001760. DOI: 10.1002/14651858.CD001760.pub2. DOI  
  • Terje Johannessen, professor i allmennmedisin, Trondheim (tilpasning til NEL)