Mononukleose
Sist oppdatert: Sist revidert:
Sist revidert av:Terje Johannessen
Definisjon:
Systemisk blodinfeksjon med halsinfeksjon og lymfeknutesvulst. Forårsaket av Epstein-Barr-virus
Forekomst:
Høyest i aldersgruppen 10-19 år hvor insidens er 6-8 tilfeller per 1000 personer per år
Symptomer:
Ofte asymptomatisk. Typiske symptomer er halsbetennelse, cervikal lymfadenitt og generell lymfeknutesvulst, ofte forstørret lever og milt.
Funn:
Halsinfeksjon, ofte medtatt allmenntilstand. Uttalt cervikal lymfadenitt og generell lymfeknutesvulst.
Diagnostikk:
Antistoffer påvises i hurtigtest etter 1-2 uker. Lymfocytose i blodutstryk i akuttfase. Diagnosen bekreftes ev. ved ordinær antistofftest.
Behandling:
Symptomlindrende behandling med avlastning og væsketilførsel. Innleggelse for intravenøs væskebehandling aktuelt i unntakstifeller.
- Womack J, Jimenez M. Common questions about infectious mononucleosis. Am Fam Physician 2015 Mar 15;91(6):372-376. www.aafp.org
- Hurt C, Tammaro D. Diagnostic evaluation of mononucleosis-like illnesses. Am J Med 2007; 120: 911e1-8.
- Ebell MH, Call M, Shinholser J, et al. Does This Patient Have Infectious Mononucleosis?: The Rational Clinical Examination Systematic Review. JAMA 2016. pmid:27115266 PubMed
- Balfour HH Jr, Holman CJ, Hokanson KM, et al. A prospective clinical study of Epstein-Barr virus and host interactions during acute infectious mononucleosis. J Infect Dis 2005; 192: 1503. PubMed
- Aronson MD, Auwaerter PG. Infectious mononucleosis. UpToDate, last updated Mar 19, 2021. www.uptodate.com
- Ng S-B, Khoury JD. Epstein-Barr virus in lymphoproliferative processes. Adv Anat Pathol 2009; 16: 40-55. PubMed
- Sullivan JL. Virology of Epstein-Barr virus. UpToDate. Last updated Mar 05, 2021. UpToDate
- Fafi-Kremer, S, Morand, P, Brion, JP, et al. Long-term shedding of infectious epstein-barr virus after infectious mononucleosis. J Infect Dis 2005; 191: 985. PubMed
- Hurt C, Tammaro D. Diagnostic evaluation of mononucleosis-like illnesses. Am J Med. 2007;120(10):911.e1.–8.
- Rezk E, Nofal YH, Hamzeh A, Aboujaib MF, AlKheder MA, Al Hammad MF. Steroids for symptom control in infectious mononucleosis. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 11. Art. No.: CD004402. DOI: 10.1002/14651858.CD004402.pub3. DOI
- Pagano JS, Whitehurst CB, Andrei G. Antiviral Drugs for EBV. Cancers (Basel). 2018 Jun 13;10(6):197. PMID: 29899236. PubMed
- Becker JA, Smith JA. Return to play after infectious mononucleosis. Sports Health. 2014;6(3):232-238. PubMed
- Putukian M, O'Connor FG, Stricker P, et al. Mononucleosis and athletic participation: an evidence-based subject review. Clin J Sport Med. 2008;18(4):309–315.
- Doja A, Bitnun A, Ford Jones EL, et al. Pediatric Epstein-Barr virus-associated encephalitis: 10-year review. J Child Neurol. 2006;21:384-391. PubMed
- Smittervernveilederen. Mononukleose - veileder for helsepersonell. Folkehelseinstituttet. Sist oppdatert 18.04.2019. fhi.no
- Pedersen M, Asprusten TT, Godang K, et al. Predictors of chronic fatigue in adolescents six months after acute Epstein-Barr virus infection: A prospective cohort study. Brain Behav Immun. 2019;75:94-100. PubMed
- Katz BZ, Reuter C, Lupovitch Y, et al. A Validated Scale for Assessing the Severity of Acute Infectious Mononucleosis. J Pediatr 2019; 209:130. PubMed
- Aster JC, Pozdnyakova O, Armbinder RF. Pathogenesis of Hodgkin lymphoma. UpToDate, last updated Feb 15, 2021. UpToDate
- Hjalgrim H, Askling J, Rostgaard K, et al. Characteristics of Hodkin's lymphoma after infectious mononucleosis. N Engl J Med 2003; 349: 1324-32. PubMed
- Terje Johannessen, professor i allmennmedisin, Trondheim
Tidligere fagmedarbeidere
- Morten Lindbæk, førsteamanuensis, spesialist i allmennmedisin, Institutt for allmennmedisin og samfunnsmedisinske fag, Universitetet i Oslo
- Per Hjortdahl, professor i allmennmedisin, Institutt for samfunnsmedisinske fag, Universitetet i Oslo
- Kurt Østhuus Krogh, spesialist i barnesykdommer, Barne- og ungdomsklinikken, St. Olavs Hospital, Trondheim